Πίνακες τυπικών σταδίων ανάπτυξης από 0 έως 5 ετών

Κατανόηση λόγου	Ομιλία
Από 0 έως 3 μηνών
Γυρίζει προς τα εμάς όταν μιλάμε.	Επαναλαμβάνει την ίδια συλλαβή πολύ συχνά («γκου», «κου»).
Χαμογελάει όταν του μιλάμε.	Χαμογελάει όταν μας βλέπει.
Φαίνεται πως αναγνωρίζει τη φωνή μας και ησυχάζει αν κλαίει.	Κλαίει διαφορετικά για διαφορετικές του ανάγκες.
Σταματά μια δραστηριότητα για να προσέξει μια άγνωστη φωνή.

Κατανόηση λόγου	Ομιλία
Από 4 έως 6 μηνών
Ανταποκρίνεται στο «όχι» και σε διαφορετικούς τόνους φωνής.	Μας λέει (με ήχους ή κινήσεις) αν θέλει να κάνουμε κάτι.
Κοιτά τριγύρω για να εντοπίσει την πηγή νέων ήχων, π.χ. κουδούνι πόρτας, ηλεκτρική σκούπα, σκύλος.	Παράγει «γουργουριστούς» ήχους όταν μένει μόνο του ή όταν παίζει μαζί μας.
Παρατηρεί παιχνίδια που κάνουν ήχους.	Το βάβισμα του μοιάζει πιο πολύ με πραγματική ομιλία κι έχει πολλούς διαφορετικούς ήχους όπως «π», «μπ» και «μ».
Δίνει προσοχή στην μουσική.

Κατανόηση λόγου	Ομιλία
Από 7 μηνών έως 1 έτους
Του αρέσουν παιχνίδια όπως το «κούκου – τζα» και το «πάει ο λαγός».	Το βάβισμά του έχει σύντομες αλλά και μακρές ομάδες ήχων όπως «τατα, απαπ, μπιμπιμπιμπι»
Αρχίζει να ανταποκρίνεται σε ενήλικες («Έλα εδώ», «Θέλεις άλλο;»).	Χρησιμοποιεί ήχους που μοιάζουν με ομιλία και όχι σε κλάμα για να κερδίσει και να κρατήσει την προσοχή μας.
Ακούει με προσοχή όταν του μιλάνε.	Μιμείται διάφορους ήχους ομιλίας.
Αναγνωρίζει λέξεις/ονόματα κοινών αντικειμένων, όπως «ποτήρι», «παπούτσι», «γάλα».	Έχει 1 ή 2 λέξεις («γειά», «μπαμπά», «μαμά», «ναι») αν και μπορεί να μην είναι καθαρές.
Γυρίζει και κοιτά όταν φωνάζουν το όνομά του.

Κατανόηση λόγου	Ομιλία
Από 1 έως 2 ετών
Δείχνει εικόνες σε βιβλίο όταν τις ονομάζουμε.	Παράγει όλο και περισσότερες λέξεις κάθε μήνα
Δείχνει μερικά μέρη του σώματος όταν του ζητηθεί.	Βάζει 2 λέξεις μαζί («κι άλλο γάλα», «όχι μπάλα», «μαμά τσάντα»).
Ακολουθεί απλές εντολές και κατανοεί απλές ερωτήσεις «Κύλα τη μπάλα», «Φίλα το μωρό», «Που είναι τα παπούτσια σου;»	Χρησιμοποιεί κάποιες ερωτήσεις 1–2 λέξεων («Γάλα που;», «Κάνε γεια», «Τι αυτό;»).
Παρακολουθεί απλές ιστορίες, τραγουδάκια και δίστιχα.	Χρησιμοποιεί πολλούς διαφορετικούς ήχους συμφώνων στην αρχή λέξεων.

Κατανόηση λόγου	Ομιλία
Από 2 έως 3 ετών
Κατανοεί διαφορές στη σημασία «πάνω – κάτω», «μέσα – πάνω», «μεγάλο – μικρό», «ξεκινάω σταματάω».	Χρησιμοποιεί «προτάσεις» 2–3 λέξεων για να μιλήσει σχετικά και να ρωτήσει για πράγματα και χρησιμοποιεί πληθυντικό αριθμό.
Ξεχωρίζει τον ενικό από τον πληθυντικό	Η ομιλία του γίνεται κατανοητή από γνωστούς ακροατές τις περισσότερες φορές(περίπου το 50%-70%).
Ακολουθεί δύο εντολές («Πάρε το βιβλίο και βάλτο πάνω στο τραπέζι» ).	Έχει μια λέξη σχεδόν για το καθετί.
Απαντά σε ερωτήσεις «τι» και «ποιος» και παρακολουθεί εύκολα απλές συνομιλίες.	Ζητά ή κατευθύνει την προσοχή του συχνά σε αντικείμενα μα το να τα ονομάζει.

Κατανόηση λόγου	Ομιλία
Από 3 έως 4 ετών
Αναγνωρίζει 3-4 χρώματα	Μιλάει για δραστηριότητες που έκανε στο σχολείο ή στα σπίτια φίλων.
Αναγνωρίζει μερικά σχήματα(κύκλος, τετράγωνο)	Χρησιμοποιεί το «θα» για το μέλλον και λέξεις όπως «εγώ, εμείς, αυτός, εκείνος»
Κατανοεί απλές ερωτήσεις με το «ποιος», «τι», «που» και μπορεί να απαντήσει.	Άνθρωποι εκτός της οικογένειας συνήθως καταλαβαίνουν στην ομιλία του παιδιού.
Αναγνωρίζει τη χρήση 3 τουλάχιστον αντικειμένων(κλειδί, ομπρέλα)	Χρησιμοποιεί πολλές προτάσεις με τέσσερις ή περισσότερες λέξεις και επιρρήματα όπως «αργότερα, σύντομα, γρήγορα»

Κατανόηση λόγου	Ομιλία
Από 4 έως 5 ετών
Παρακολουθεί μεγάλες ιστορίες και απαντά σε απλές ερωτήσεις.	Η φωνή του ακούγεται καθαρά όπως των άλλων παιδιών.
Μπορεί να συγκρίνει 3 εικόνες(ποια είναι η πιο ωραία κ.α.)	Χρησιμοποιεί προτάσεις που δίνουν πολλές πληροφορίες (π.χ. Μου αρέσει να διαβάζω τα βιβλία μου).
Ακούει και καταλαβαίνει τα περισσότερα από αυτά που λέγονται στο σπίτι και στο σχολείο.	Λέει ιστορίες που μένουν πιστές στο θέμα.
Κατανοεί σύνθετες προτάσεις.	Επικοινωνεί εύκολα με άλλα παιδιά και ενήλικες.
	Παράγει όλους τους ήχους σωστά.